به مناسبت هفته میراث فرهنگی؛
لوح ثبتی سه مقام موسیقایی مازندران رونمایی گردید
لوح ثبتی سه مقام موسیقایی بومی مازندران روز شنبه با حضور برخی از پژوهشگران موسیقی مازندران و اهالی فرهنگ در خانه موزه کلبادی ساری رونمایی گردید.
به گزارش شمال برگ به نقل از ایرنا، همزمان با هفته میراث فرهنگی لوح ثبتی سه مقام موسیقایی امیری، هرایی و چارویداری بعنوان قسمتی از موسیقی غنی مازندران با حضور سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران، معاون میراث فرهنگی اداره کل و برخی از علاقه مندان به هنر موسیقی بومی رونمایی گردید.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران در این مراسم اظهار داشت: موسیقی مازندران سرشار از نغمات و گوشه ها و مقام های ارزشمندی است که از دل زندگی گذشتگان این دیار برآمده و هر کدام به صورتی قسمتی از ماهیت و هویت مردم این منطقه را روایت می کنند. به همین دلیل کوشش برای ثبت این مقام های موسیقایی بعنوان گنجینه هایی از فرهنگ بومی منطقه یکی از اولویت های اصلی این دستگاه است.
مهدی ایزدی اضافه کرد: در اقصی نقاط این استان و به ویژه روستاها هنرمندان کمترشناخته شده ای داریم که قسمتی از حافظه تاریخ موسیقایی مازندران محسوب می شوند. تلاش بر این است تا با شناسایی این افراد و ثبت و ضبط آن چه که در حافظه دارند به ماندگار شدن داشته های موسیقایی این استان کمک نماییم.
وی اظهار نمود: موسیقی اقوام و نواحی مختلف کشور قسمتی از گنجینه فرهنگی ایران عزیز است که با ثبت آنها در حقیقت به تقویت فرهنگ ایران کمک می شود.
این مسئول اشاره کرد: نسل امروز و آینده باید با این داشته ها که در حقیقت میراث گذشتگان شان است آشنا گردند و اولین گام برای این آشناسازی هم ثبت کردن است.
مراتب ثبت ملی امیری خوانی مازندران، مقام هرایی در شرق مازندران و چارویداری بعنوان گونه ای موسیقی کار در مازندران سال ۱۳۹۹ از طرف وزیر وقت میراث فرهنگی به استاندار مازندران ابلاغ گردیده بود.
در این مراسم مهدی وظیفه شناس یکی از پژوهشگران موسیقی بومی مازندران سه مقام ثبت شده موسیقی این استان در لیست میراث ملی را برای حاضران با ارائه برخی توضیحات درباره پیشینه و اجزای این مقام های موسیقایی اجرا کرد.
لزوم آشناسازی جامعه با موسیقی مازندران
این نوازنده و خواننده موسیقی مازندران در قسمتی از توضیحات خود اظهار داشت: متاسفانه به سبب کم توجهی به اجزای موسیقی مازندران طی دهه های اخیر ما در معرفی داشته های موسیقایی مان به هم وطنان، مخاطبان غیرایرانی و حتی خود مازندرانی ها ضعیف عمل کردیم.
وی اضافه کرد: واقعیت این است که آن اندازه که همسایه ما یعنی گیلان برای معرفی موسیقی اش کوشش کرد و موفق بود مازندران نتوانست عمل کند. گیلانی ها در فرآیندی خوب و با تلاشی که داشتند با دو مقام موسیقایی توانستند موسیقی خودرا به ایران و کشورهای همسایه هم معرفی کنند. ولی مازندران متاسفانه ضعیف عمل کرد.
این پژوهشگر موسیقی مازندران اشاره کرد: طی سه روز برگزاری نمایشگاه ساری۲۰۲۲ که با مخاطبان ارتباط داشتم حدودا حدود ۹۰ درصد مخاطبان دوتاری را که در دست من بود، نمی شناختند و گمان می کردند دوتار خراسانی است. در صورتیکه این دوتار بومی مازندران است.
وظیفه شناس اضافه کرد: امروز به جز برخی پژوهشگران موسیقی استان، کمتر کسی را بین مخاطبان می توان یافت که درباره دوتار مازندرانی اطلاعاتی داشته باشد. حتی خیلی از دوتارهای موجود در این استان دوتار خراسان است. حتی برخی اساتید ما هم براین باورند که دوتار ما برگرفته از دوتار خراسان است. بنا بر این دوتار مازندران همیشه مهجور ماند. با سند می گویم که ما بیش از هزار سال است ساز دو تار را در مازندران داریم.
وی با اشاره به دوتاری که در دست داشت و ساخته کارگاه خودش بود، اشاره کرد: دوتاری که در دست من می بینید دوتار کاسه بزرگ است که سر و شکل متفاوتی نسبت به دوتارهای مرسوم دارد. کاسه ساز ترکیبی از تنه ماهی و شکل کدو است. در هر منطقه سازها را بنا بر باورهای سنتی خودشان می ساختند. در مازندران و گیلان و گلستان امروزی هم این مساله صدق می کرد.
این پزوهشگر موسیقی بومی مازندران اشاره کرد: این دوتار مازندرانی حاصل سه سال فعالیت یک تیم پژوهشی است. بعد از ماه ها پژوهش و مطالعه به شاخصهای استانداردسازی دوتار مازندران شامل عمق و شکل کاسه، دسته و ریزه کاری های فنی و صدادهی رسیدیم. هشت پرده دوتار مازندران هم بر جای خودش باقی است. به جز کردستان که دوتارش با نام تنبور همچنان در جای خود باقی است، مازندران و خراسان بزرگ هم صاحب ساز دوتار بودیم که با اندک تفاوت هایی در هر کدام از این مناطق به کار گرفته می شد.
در اختتام این مراسم علاوه بر اجرای کارگاهی و پزوهشی چند قطعه از مقام های موسیقی مازندران، یکی از پیشکسوتان موسیقی منطقه هزارجریب نیز گوشه هایی متفاوت و کمتر شنیده شده از چند مقام موسیقی مازندران را اجرا کرد.