از افعی شاخدار تا گاندو خزندگان شاخص کدامند؟
شمال برگ: خزندگان قدیمی ترین رده از حیات وحش جانوری (مهره داران) خشکی زی هستند که از حدود 300 میلیون سال پیش در کره خاکی می زیسته اند. از این میان گونه هایی مانند افعی شاخدار، گاندو، آگامای وزغی ایرانی و لاکپشت فراتی جزو گونه های شاخص طبقه بندی می شوند.
به گزارش شمال برگ به نقل از ایسنا خزندگان قدیمی ترین رده از حیات وحش جانوری (مهره داران) خشکی زی هستند که از حدود ۳۰۰ میلیون سال پیش در کره خاکی می زیسته اند. قرارگیری ایران در کمربند جهانی خشک و نیمه خشک از یک طرف و واقع بودن این کشور در محل برخورد اقالیم زیستی آفریقا، جنوب آسیا، آسیای مرکزی و اروپا از طرفی سبب پدید آمدن تنوع گونه ای قابل توجهی از خزندگان در ایران شده است.
با درنظر گرفتن مهاجر بودن خیلی از پرندگان ایران، خزندگان ایران با حدود ۲۲۵گونه (مارها با ۷۷ گونه، سوسمارها با ۱۳۶ گونه، لاکپشت ها با ۱۰ گونه و کروکودیل ها و کرم سوسمارها هر کدام با یک گونه) را میتوان بزرگترین گروه مهره داران مقیم ایران دانست.
گونه های شاخص خزندگان ایران
- گاندو:
گاندو به نام کروکودیل تالابی و کروکودیل پوزه کوتاه نیز شناخته می شود. رنگ افراد نابالغ این گونه قهوه ای کمرنگ متمایل به زرد و بهمراه نوارهای عرضی مشکی رنگ است. این نوارها با افزایش سن از میان می رود و جانور به رنگ خاکستری تا قهوه ای یکدست دیده می شود.
متوسط طول بدن گاندو ۳ متر و بیشترین طول بدن آن ۴ متر است. ایران، بنگلادش، هند، نپال، پاکستان و سریلانک مکانهای زیست گاندو هستند. این گونه تخمگذار است و ۱۰ تا ۴۸ (عموما ۲۰ تا ۳۰) تخم می گذارد. تخم ها بعد از یک دوره ۵۰ تا ۶۰ روزه تفریخ می شوند.
این گونه خیلی اجتماعی است، به صورتی که بوسیله بصری و صوتی با هم ارتباط برقرار می کنند. در آنها قدرت نمایی برای قلمرو بهصورت سلسله مراتب غالب دیده می شود. نرهای غالب پیش از جفتگیری، در مقابل ماده ها و برای نشان دادن قلمرو خود، دم خودرا به زمین می کوبند و پوزه خودرا بالا می گیرند.
- لاکپشت فراتی:
لاکِ پشتی این گونه بیضی شکل و به رنگ قهوه ای تیره متمایل به زیتونی یکدست و یا بهمراه خال های ریز سفید یا زرد است. سر، گردن و دست و پاها قهوه ای تیره، روشن و یا زیتونی متمایل به قهوه اای یکدست و یا بهمراه خال ها و لکه های زردرنگ ولاکِ شکمی زرد متمایل به سفید و بهمراه نقوش سبز تیره یا قهوه ای است.
طول مستقیم لاک پشتی این گونه ۶۸ سانتیمتر است و در ایران، ترکیه، سوریه و عراق زندگی می کند. لاکپشت فراتی تخمگذار است و تخم های خودرا انتهای یک گودال با عمق ۱۳ تا ۵۰ سانتیمتر می گذارد که در بالای آن فضای گنبدی شکلی وجود می آید. تعداد تخم ها در هر لانه گاه تا ۴۰ عدد می رسد. پوسته تخم ها سخت و رنگ آن سفید متمایل به صورتی است.
این گونه روزگرد است و هنگام ساعات روز در کنار آب می نشیند و از اشعه آفتاب استفاده و هنگام احساس خطر سریع به داخل آب فرار می کند.
- افعی شاخدار دم عنکبوتی:
بدن این گونه به رنگ قهوه ای، خاکستری، زرد متمایل به قهوه ای روشن، مشکی و یا قهوه ای تیره متمایل به قرمز آجری است. سطح پشتی دارای یک ردیف خال بیضی شکل و گاهی بهم پیوسته است که در مجموع به صورت خط زیگزاگ در طول بدن دیده می شود. دو یا سه سری خال کوچک قهوه ای تیره در سطح جانبی بدن قابل مشاهده می باشد همین طور یک خط تیره بین قسمت پشتی چشم و گوشه دهان کشیده شده است.
خال های ریز مشکی و سفید در سطح شکمی و زیر دم وجود دارد. ناحیه سر دارای پولک های کوچک تیغه داراست و پولک های سطح پشتی ۲۱ عدد هستند. اندازه طول کل ۶۵ و دم ۵ سانتیمتر است. ایران، ارمنستان و ترکیه محل زیست افعی شاخدار دم عنکبوتی است.
این مار زنده زاست و تا ۱۰ نوزاد به دنیا می آورد. افعی شاخدار دم عنکبوتی در ساعات گرم تابستان فعالیت اش را از روز به بامداد و ساعات عصر موکول می کند.
- آگامای وزغی ایرانی:
سطح پشتی بدن آگامای وزغی ایرانی طوسی یا قهوه ای بهمراه نقوش روشن است. اغلب یک لکه بزرگ روشن (بنفش کمرنگ یا صورتی) در بخش میانی پشت بدن دیده می شود، به صورتی که دو نوار نامنظم عرضی در جلو و عقب آن وجود دارد. دونوار عرضی مشکی روی سطح پشتی دست و پاها قابل مشاهده می باشد. دم دارای حلقه های سیاه یا قهوه ای رنگی است که در سطح زیرین پررنگ تر هستند. سطح شکم به رنگ سفید است. پولک های بینی به هم چسبیده یا ازطریق یک ردیف پولک از هم جدا شده اند. طول نوک پوزه تا مخرج ۵۱ و طول دم ۶۹ میلی متر است.
آگامای وزغی ایرانی در ایران، افغانستان و پاکستان زندگی می کند. این گونه تخم گذار است.
گونه روزگرد و دونده سریعی است. در موقع احساس خطر به سرعت فرار می کند و بعد از طی مسافت کوتاهی ناگهان توقف می کند و به کمک رنگ استتار خود، از دیده پنهان می شود و بعنوان آخرین گزینه، روی دست و پاهای خود می ایستد و دهان خودرا باز می کند.
منبع: shomalbarg.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب